Brainstorming: 24 Technieken Voor Effectief Brainstormen [+ How-to]

Ieder bedrijf doet wel aan brainstorming, maar sommige bedrijven zijn hier beter in dan anderen…

Hoe komt dat dan?

Ik ga je laten zien:

1. Welke verschillende brainstormtechnieken er zijn.
2. Hoe je brainstorm ideeën prioriteert.
3. En hoe je creatief kunt zijn tijdens je brainstormsessies.

Laten we beginnen…

Wat is brainstormen?

Brainstormen is een techniek om samen met een groep creatieve ideeën te zoeken voor een specifiek probleem.

Kortgezegd is brainstormen een methode voor het creatief oplossen van een probleem. Hierin is het belangrijk dat iedereen goed begrijpt wat het probleem is zodat er gerichte oplossingen bedacht kunnen worden.

Do’s and don’ts

Do’s	Don’ts
Er is een duidelijk problem-statement en iedereen begrijpt wat het problem-statement inhoudt.	Ideeën afkraken of uitlachen.
Zo veel mogelijk ideeën opschrijven zonder daarbij te letten op de kwaliteit.	Wijk niet te veel af van het probleem.
Stimuleer wilde en onconventionele ideeën.	Forceer mensen niet om te praten of mee te doen aan een brainstorm.
Combineer en verbeter bestaande ideeën.	Doe de brainstorm ’s morgens, dan hebben mensen nog voldoende focus.
Ga unbiased en open-minded de brainstorm in.
Zorg dat mensen zich van tevoren in kunnen lezen.
Kies een facilitator die de brainstorm leidt.
Bouw verder op elkaars ideeën.

Waarom is brainstormen belangrijk?

Creatief denken laat ons zien dat er meerdere oplossingen voor een probleem zijn en dat er meerdere manieren zijn om naar een probleem te kijken.

Mensen zitten vaak vast in hun manier van denken door de patronen die ze zien, dat is uitermate slecht voor innovatie.

Creatief denken helpt om onze aannames uit te dagen, nieuwe dingen te ontdekken, vanuit nieuwe perspectieven te kijken en ons mentaal scherp te houden.

24 brainstorm technieken

In brainstormen gaat het niet om de kwaliteit, maar om de kwantiteit van de ideeën.

Je gaat, eventueel met een groep mensen, voor een bepaalde tijd zo veel mogelijk ideeën voor een probleemstelling verzinnen.

Er zijn 24 methodes die je kunt toepassen om het brainstormen effectiever te maken:

1. Brainwriting / Purge

Ieder lid van de groep heeft een bepaalde tijd om al zijn/haar ideeën op te schrijven. Dit heeft twee belangrijke voordelen:

1. Introverte mensen krijgen de kans om hun ideeën te delen.
2. Het zorgt ervoor dat er niet één of twee ideeën de boventoon van de brainstorm voeren.

Het resultaat is een breed scala aan ideeën die niet naar boven waren gekomen als er al vanaf het begin was gediscussieerd over enkele ideeën.

2. De 5 Why’s analyse

De 5 why’s analyse is populair geworden doordat Toyota het als een standaardproces heeft gebruikt voor een root-cause analysis (de wortel van het probleem vinden).

Door op een antwoord 5 keer ‘waarom?’ te vragen zul je tot de wortel van het probleem of de oplossing komen wat zorgt voor een breder perspectief en een beter dialoog.

3. Starbursting

Bij de starbursting techniek wordt je gepusht na te denken over het wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe van een idee. Plaats je idee of probleem in het midden van het star diagram en bij de uiteindes zet je de vragen:

4. Mind mapping

Je plaatst je probleem of idee in het midden van het bord en gaat het aanvullen met nieuwe onderdelen:

Dit zorgt er ook direct voor dat er structuur is en dat alles wordt opgedeeld in bepaalde onderwerpen.

5. Rolestorming

Probeer jezelf in te beelden dat je een ander persoon bent, het mag iemand zijn die bekend is of iemand die je kent uit je directe omgeving.

Als je jezelf kunt inbeelden dat je een ander persoon bent, stel jezelf dan nog eens de vraag hoe dat je X op zou lossen?

6. Gap filling

Bekijk in welke situatie je nu staat (ready state) en kijk waar je naartoe wilt (target state). Stel jezelf dan de vraag, hoe gaan we van de ready state naar de target state? Wat is daarvoor nodig?

De gap filling manier is een goede brainstorm techniek om van A naar B te komen.

7. Brain-netting

Met behulp van online software, ideeën opschrijven die horen bij een bepaald probleem of een bepaald vraagstuk.

Dit is vooral handig als voorbereiding op een brainstorm zodat mensen vooraf genoeg tijd hebben om na te denken over mogelijke oplossingen zonder dat hier veel e-mailverkeer voor nodig is.

8. Round robin brainstorming

Bij Round Robin brainstorming is er één verantwoordelijke voor het aanbrengen van een vraagstuk of meerdere vraagstukken…

Hierbij moet iedereen één voor één antwoord geven. Daarbij mag er geen feedback gegeven worden of een tweede idee gedeeld wordt voordat iedereen zijn of haar idee heeft gedeeld.

Deze brainstorm techniek is ideaal voor middelgrote tot grote teams waarbij er introverte teamleden zijn of waarbij er een slechte balans is van creatieve inbreng.

Tip: als iemand een idee deelt wat al geweest is, geef die persoon dan tijd om een nieuw idee te verzinnen.

9. Rapid ideation

Parkinson’s law laat ons zien dat we zo veel tijd aan ons werk besteden als dat we beschikbaar hebben…

Een tijdslimiet op de brainstorm zetten kan de kwaliteit van de brainstorm verhogen. Hierdoor kunnen teammanagers de productiviteit en resultaten maximaliseren.

Zeker bij teams met weinig tijd, die weinig zin hebben in meetings of die snel afgeleid zijn kan Rapid Ideation een goede brainstorm techniek zijn.

10. Reverse brainstorming

Brainstormsessies zijn er vaak op gericht om een probleem op te lossen. Reverse brainstorming sessies zijn erop gericht om problemen te veroorzaken.

In plaats van te vragen ‘hoe kunnen we dit probleem oplossen’?, vraag je ‘hoe kunnen we zorgen dat [probleem]?’. Vanuit de antwoorden die je krijgt kun je oplossingen gaan zoeken voor mogelijke problemen die een concept of idee op kan gaan leveren.

Het eerst bedenken van problemen zorgt ervoor dat het team vervolgens een beter perspectief heeft in het oplossen van de problemen.

11. Stepladder brainstorming

Bij stepladder brainstorming wordt er een probleem gepresenteerd aan de groep waarbij iedereen op één of twee mensen na de kamer moet verlaten…

De één of twee mensen moeten vervolgens hun ideeën delen waarna een derde persoon de kamer in mag komen om zijn of haar ideeën te delen, daarna een vierde, vervolgens een vijfde en dat totdat iedereen is geweest.

Het voordeel aan deze brainstorm techniek is dat er niet als groep gedacht gaat worden, maar iedereen zijn eigen individuele unieke ideeën kan delen zonder beïnvloed te worden door de groep.

12. SWOT analyse

Een SWOT analyse is niet direct een brainstorm techniek, maar kan wel zorgen voor extra perspectief tijdens de brainstorm.

SWOT staat voor:

1. Strengths: wat zijn de sterktes?
2. Weaknesses: wat zijn de zwaktes?
3. Opportunities: waar liggen de kansen?
4. Threats: wat zijn de bedreigingen?

De SWOT analyse kan ook de basis zijn van de brainstorm over het beoordelen van een concept.

13. Eidetic image method

Bij de Eidetic image method start de groep met het sluiten van hun ogen om het huidige product in hun gedachten te illustreren…

Vervolgens kunnen ze gaan discussiëren over hoe het eruit ziet, nogmaals hun ogen sluiten en gaan visualiseren hoe een verbeterde versie eruit zou zien, welke features deze zou bevatten, wat voor kleur het is, hoe groot het is, etc.

Deze brainstorm techniek werkt het beste bij het verbeteren van een bestaand product of een bestaande oplossing.

14. Change of scenery

Als er continu met dezelfde mensen in dezelfde ruimte wordt gebrainstormd dan kan het aanvoelen als herhaling, wat uiteraard niet goed is voor de inspiratie.

Door regelmatig van omgeving of ruimte te veranderen en wellicht ook van teamsamenstelling is het mogelijk om nieuwe bronnen van inspiratie aan te boren.

15. Drivers analyse

Bij de drivers analyse brainstorm techniek focus je op de oorzaken van een probleem.

Vraag aan jezelf of je team van brainstormers: ‘Wat zorgt voor [probleem]?’ en vervolgens ‘Wat zorgt voor [antwoord vorige vraag]?’.

Hoe dieper je kunt gaan hoe meer kans je hebt op het vinden van de kern van een probleem.

16. Collaborative brainwriting

Bij deze manier van brainstormen hoeft er geen specifieke sessie aan toegewijd te worden…

Een facilitator hangt bijvoorbeeld in een kantoor een groot vel op met een problem-statement en eventueel al wat brainstorm ideeën en iedereen kan ideeën bijdragen in zijn of haar eigen tijd.

Op deze manier kan iedereen anoniem een bijdrage leveren, zorg er wel voor dat voor iedereen duidelijk is wanneer de deadline is om bij te dragen.

17.  SCAMPER

De SCAMPER brainstorm techniek helpt brainstormers om een probleem vanuit meerdere invalshoeken te bekijken, SCAMPER is een acronym dat staat voor:

1. Substitute: evalueer wat er zou gebeuren als je één facet of oplossing zou verwisselen voor een andere.
2. Combine: beoordeel wat er zou gebeuren als je één facet of oplossing met een andere oplossing zou combineren.
3. Adapt: beoordeel wat er zou gebeuren als je een idee of oplossing in een andere context zou plaatsen.
4. Modify: denk na over hoe je een idee of oplossing kunt veranderen om nog meer impact te maken.
5. Put to another use: denk na over hoe je je idee op andere manieren nog zou kunnen gebruiken.
6. Eliminate: beoordeel wat er van je idee of oplossing verwijdert kan worden om het simpeler te maken.
7. Reverse: als laatste kun je kijken hoe je een idee kunt herorganiseren om het effectiever te maken.

Tijdens een brainstorm is het handig om een SCAMPER template te gebruiken:

18. The idea napkin

De Idea Napkin brainstorm techniek zorgt ervoor dat een breed onderwerp in tastbare oplossingen opgedeeld kan worden.

Iedere brainstormer heeft een ‘Idea Napkin’, daarop schrijven ze één idee en een elevator pitch van dat idee. Daarnaast wordt er ook opgeschreven voor wie ze een probleem proberen op te lossen en welk probleem ze oplossen.

Als alles is opgeschreven is het de bedoeling dat iedereen zijn ‘Idea Napkin’ gaat presenteren aan de andere, vervolgens worden alle ideeën geprioriteerd op een impact en effort matrix om te bepalen welke ideeën de moeite waard zijn:

19. 6 thinking hats

Bij de 6 thinking hats brainstorm techniek heb je minimaal 6 mensen nodig die denkbeeldige hoeden gaan dragen. Deze verschillende ‘thinking hats’ gaan ze in staat stellen om een probleem of idee vanuit één specifieke invalshoek te bekijken.

Er zijn 6 verschillende thinking hats:

1. Blue hat (Conductor’s hat): manage het beslissingsproces, vraag naar samenvattingen en kom tot conclusies.
2. Green hat (Creative hat): de green hat bedenkt creatieve ideeën en denkt in mogelijkheden.
3. Red hat: (Hat for the heart): ga uit van je gevoel en instinct, hierin hoeft je niet per se logisch na te denken.
4. Yellow hat (Optimist’s hat): met de gele hoed kijk je met een optimistische blik naar problemen, je ziet overal voordelen in.
5. Black hat (Judge’s hat): de zwarte hoed is erg kritisch en ziet overal problemen in, hierin is het belangrijk om risico’s en gevaren snel te zien.
6. White hat (Fact hat): neutraal en objectief, deelt veel statistieken en feiten.
7. + Royal hat (Owner hat): begeleidt de brainstorm, is op zoek naar de balans tussen subjectiviteit en objectiviteit.

Deze brainstorm techniek is handig om een totaalbeeld van een of meerdere ideeën te krijgen.

20. ‘What if’ brainstorming

De ‘What if’ brainstorm techniek is een goede techniek om alle mogelijke oplossingen op een probleem naar boven te krijgen.

Door vragen te stellen zoals ‘What if this problem occurred in the 1800s?’ of ‘What if our president would have to solve this issue?’.

Door het op deze manier aan te pakken kun je vanuit verschillende invalshoeken naar het probleem en de oplossingen kijken.

21. Random word picker

Je kiest een random woord of dier en gaat brainstormen over hoe het woord of de eigenschappen van het dier kunnen helpen bij het oplossen van je probleem.

Deze brainstorm techniek is er echt op gericht om op een creatieve manier aan nieuwe ideeën te komen.

22. Storyboarding

Storyboarding is een brainstorm techniek waarbij je het probleem en mogelijke oplossingen gaat schetsen. Hierbij ga je verschillende onderdelen van het probleem en de oplossing visualiseren wat uitermate goed werkt bij fysieke uitdagingen.

23. Wishing

Je begint met het wensen van iets ‘ik wens dat ons bedrijf 10 miljoen euro winst maakt’ en vervolgens ga je bedenken hoe je dit kunt gaan behalen.

Probeer hierbij echt ambitieuze doelen te zetten, dat zorgt ervoor dat je groter gaat denken en je op andere problemen en oplossingen zult stuiten.

24. Crazy eights

Bij de crazy eights brainstorm techniek krijgt iedere deelnemer een template met 8 lege vakken. De timer wordt op 8 minuten gezet waarbij iedere deelnemer de vakken moet vullen met 8 schetsen van mogelijke ideeën. Herhaal dit proces zodat er op elkaars ideeën verder gebouwd kan worden.

Hoe prioriteer je ideeën?

Er zijn verschillende manieren om ideeën te prioriteren:

1. Dotmocracy

Om prioriteiten te stellen op ideeën is het mogelijk om alle deelnemers een X aantal stickertjes te geven die ze mogen onderverdelen over de bedachte ideeën.

Je kunt hier creatief mee omgaan door verschillende kleuren stickers uit te delen om ook te stemmen op ideeën die absoluut niet uitgevoerd moeten gaan worden of wellicht een volgorde in de ideeën op basis van de kleuren.

2. How Now Wow

De How Now Wow techniek gaat meer over het categoriseren van ideeën op basis van hoe uniek ze zijn en hoe makkelijk ze te bewerkstelligen zijn.

Nadat een team ideeën heeft opgeschreven kunnen ze in de How Now Wow matrix geprioriteerd worden:

1. How ideeën: origineel maar moeilijk uitvoerbaar.
2. Now ideeën: niet origineel en makkelijk uit te voeren.
3. Wow ideeën: unieke ideeën die makkelijk uit te voeren zijn.

Uiteraard wil je zo veel mogelijk ‘Wow’ ideeën hebben, omdat deze uniek zijn tegenover de concurrentie.

3. Impact-Effort Matrix

De impact-effort matrix zorgt ervoor dat je de verhouding tussen inspanning en resultaat kunt bepalen om vervolgens prioriteit aan de beste ideeën te koppelen:

Je kunt opschrijven op welke plek een idee hoort op de matrix of je geeft punten aan ideeën en bepaalt aan de hand van die punten op welke plek een idee komt te staan.

4. I.C.E. / P.I.E.

ICE en PIE zijn bekende prioriteringsframeworks, het zijn acroniemen die staan voor…

ICE:

1. Impact: wat is de potentiële impact als het idee werkt?
2. Confidence: hoe zeker zijn we ervan dat het idee gaat werken?
3. Ease: hoe makkelijk is het om dit idee op te zetten?

PIE:

1. Potential: hoe potentieel is deze oplossing voor ons probleem?
2. Importance: hoe belangrijk vinden we het oplossen van dit probleem?
3. Ease: hoe makkelijk is het implementeren van deze oplossing?

	Potential	Importance	Ease	PIE
Idee 1	6	7	9	7,3
Idee 2	2	6	10	6

Uit deze scores kun je een gemiddelde halen, het is ook mogelijk om een multiplier toe te voegen aan bepaalde onderdelen van ICE of PIE die je belangrijk vindt.

5. Feasibility, Desirability and Viability Scorecard

Deze 3 pijlers zijn onderwerpen waarop je een idee kunt ranken:

	Feasibility	Desirability	Viability	Score
Idee 1	6	7	9	7,3
Idee 2	2	6	10	6

1. Feasibility: is het daadwerkelijk te bewerkstelligen?
2. Desirability: hoe graag zouden we deze oplossing willen?
3. Viability: hoe zeker zijn we dat dit gaat werken?

Dit lijkt heel erg op het ICE / PIE framework, maar de vraagstelling verandert een klein beetje.

6. MoSCoW

MoSCoW is een heel bekend prioriteringsframework, het wordt veel gebruikt om requirements voor een bepaald iets op te stellen en daar prioriteit aan toe te kennen.

MoSCoW is een acronym dat staat voor:

1. Must have: wat moet er écht in komen?
2. Should have: wat zou er eigenlijk in moeten komen?
3. Could have: nice to have, is leuk om erbij te doen, maar heeft geen prioriteit.
4. Would have / Will not have: hier gaan we voor nu niets mee doen.

7. Multi-criteria Decision Making

Bij multi-criteria decision making schrijf je zelf op wat je belangrijk vind aan een oplossing en prioriteer je verschillende ideeën op basis daarvan:

	Idee 1	Idee 2
Kosten	3	5
Schaalbaarheid	5	7
Onderhoudbaarheid	2	2
Ondersteuning	8	3
Gemiddelde	4,5	4,3

8. The Value Matrix

Ook wel de Value and Effort matrix, hierbij worden de kosten tegen de baten afgewogen:

Hoe kun je effectief brainstormen?

Wat is creativiteit in brainstorming?

Creativiteit is het vermogen om buiten traditionele manieren te denken en nieuwe, originele ideeën, methodes of objecten te verzinnen.

Vaak wordt er gedacht dat het linkerdeel van het brein voor creativiteit is en dat het rechterdeel van het brein analytisch vermogen bevat:

In creativiteit gaat het over de netwerken tussen de verschillende onderdelen in het brein. Er zijn 3 type netwerken die hierin belangrijk zijn:

1. The executive attention network: zorgt ervoor dat je je aandacht en focus vast kunt houden.
2. The imagination network: stelt je in staat om te dagdromen of jezelf in iemand anders zijn schoenen in te beelden.
3. The salience network: zorgt dat je in staat bent bepaalde zaken te identificeren op basis van oude informatie die in je hersenen zijn opgeslagen.

Een video die hier wat dieper ingaat op detail:

Welke type creatief denken zijn er?

Op het werk zijn er verschillende types creatief denken die je kunt tegenkomen:

• Divergent Thinking: een brainstormsessie waarbij je zo veel mogelijk oplossingen opschrijft als je kunt bedenken.
• Convergent Thinking: feiten verzamelen en de meest gebruikte en complete oplossing voor het probleem vinden.
• Inspirational Thinking: focus op het best-case scenario om een nieuwe oplossing voor een probleem te vinden.
• Lateral Thinking: informatie opnieuw ordenen om creatieve oplossingen te bedenken om vanuit de ready state naar de target state te gaan.
• Aesthetic Thinking: oplossingen die we daadwerkelijk mooi vinden, waarbij een focus ligt op structuur, kennis, compositie, kleur en vorm.

Wat is kritisch denken in brainstorming?

Een kritische denker neemt niet zomaar ideeën en aannames aan, maar zal altijd op zoek zijn naar meer ideeën, argumenten en inzichten om een volledig beeld te krijgen.

Kritische denkers zullen problemen op een systematische manier identificeren, analyseren en oplossen in plaats van denken vanuit intuïtie of instinct.

Een kritische denker is in staat om:

• De link leggen tussen ideeën en daarin te bepalen hoe belangrijk en relevant argumenten en ideeën zijn.
• Argumenten te herkennen, op te bouwen en te beoordelen.
• Fouten en inconsistenties in redenering te vinden.
• Problemen op een consistente en systematische manier te benaderen.
• Te reflecteren op zijn eigen aannames, geloven en waarden.

Ontdek je creativiteit

Je bent nu gewapend met kennis om de beste creatieve brainstormsessies in te richten…

Ik ben benieuwd, wat vind jij de beste brainstorm techniek?

Laat het weten in een reactie.

P.S. wil je meer hulp? Stuur een mail naar [email protected]

Veel gestelde vragen over brainstorming