Business Model Canvas [+ Template]: How-to & Voorbeelden

Het Business Model Canvas is je complete onderneming op 1 a4’tje…

Hoe zorg je dat je overzicht in de chaos houdt en ook nog eens op tijd innoveert?

In dit artikel, laat ik je zien:

1. Wat het Business Model Canvas is
2. Hoe je het Business Model Canvas invult
3. En laat ik zien hoe je het Business Model Canvas innoveert

Laten we beginnen…

Business Model Canvas

Het business model beschrijft concreet hoe een organisatie waarde creëert, oplevert en hoe het hier geld aan verdient.

Er zijn 9 blokken waar het Business Model Canvas uit bestaat:

Hierbij is het linkerdeel van het canvas gericht op efficiëntie en het rechterdeel op waarde:

We gaan nu de 9 verschillende onderdelen behandelen…

1. Klantsegmenten

Een organisatie bedient één of meerdere klantsegmenten.

In de klantsegmenten worden de verschillende mensen of organisaties beschreven die je bedrijf wil bereiken en bedienen.

Geen enkel bedrijf houdt het vol zonder klanten, om beter aan te sluiten op klanten is het handig om de groep klanten te verdelen in verschillende doelgroepen.

Een klantsegment kan bestaan uit demografische kenmerken:

• Leeftijd
• Werk
• Geslacht

Uit geografische kenmerken:

• Land
• Regio
• Stad

Maar ook uit andere type kenmerken:

• Digitale intelligentie
• Milieubewustheid
• Uitgaansleven

Buiten het segment van de klant is het ook handig om te kijken welk type markt je wilt gaan betreden:

1. Nieuwe markt (blue ocean)
2. Bestaande markt (red ocean)
3. Nieuw segment in een bestaande markt (niche)

2. Waardepropositie

Een bedrijf moet een probleem oplossen met een duidelijke waardepropositie.

Het waardepropositie blok beschrijft hoe een product waarde creëert voor een specifiek klantsegment, oftewel laat het zien wat de voordelen zijn die je bedrijf levert aan de klant.

De waardepropositie is de reden waarom klanten voor een bepaald bedrijf boven de ander kiezen.

Er zijn in principe 11 type waardeproposities die je kunt aanbieden:

1. Nieuwigheid: iets wat op dit moment nog niet mogelijk is. Je creëert een markt en gaat de grenzen verleggen van wat op dit moment mogelijk is.
2. Performance: je gaat iets beter of sneller doen dan de bestaande concurrentie.
3. Personalisering: het personaliseren van een beleving.
4. Getting the job done: je richt jezelf op een sub-activiteit van de klant en je neemt dit volledig uit handen.
5. Design: als je inspeelt op de vorm of de functionaliteiten van je product dan spreken we over het design.
6. Prijs: als je inspeelt op prijs dan richt je je op het segment in een markt wat niet bereid is om extra te betalen aan je concurrenten. Het is hierbij belangrijk dat de markt groot genoeg is.
7. Brand/status: als mensen willen laten zien dat ze jouw merk dragen dan speel je in op brand en status.
8. Kostenvermindering: je bespaart de klant kosten.
9. Risicovermindering: Je vermindert het risico ergens van voor de klant.
10. Toegankelijkheid: je biedt toegang aan iets waar een klant voorheen niet/nauwelijks toegang toe had.
11. Gemak/usability: het gemak voor een gebruiker of klant.

3. Kanalen

Waardeproposities worden geleverd met behulp van communicatie, distributie en verkoopkanalen.

De kanalen beschrijven de manier hoe een bedrijf communiceert met de klanten en hoe het de waardepropositie daadwerkelijk levert. Het gaat dus om 3 type kanalen:

1. Communicatiekanalen
2. Distributiekanalen
3. Verkoopkanalen

Ieder kanaal biedt dus één of meerdere touchpoints, deze zou je op onderstaande manier in kaart kunnen brengen:

Hierin kan uiteraard ook onderscheid worden gemaakt in directe (owned) en indirecte (partner) kanalen.

Tip: breng met het Pirate Funnel Canvas de customer journey cijfers in kaart.

4. Klantrelaties

Een organisatie moet de relatie met elk klantsegment opzetten en onderhouden.

Dit onderdeel beschrijft het type relatie dat je met de klant hebt, deze kunnen van persoonlijk tot geautomatiseerd gaan.

De motivatie om een relatie te hebben met een (potentiële) klant kan als volgt zijn:

1. Klantacquisitie
2. Klantbehoud
3. Meer verkopen (up-selling)

Er zijn verschillende type relaties die je met de klant kan hebben:

1. Persoonlijke assistent: de klant kan contact hebben met een persoon, dat kan zijn via call-centers, e-mail of wellicht op locatie.
2. Eigen persoonlijke assistent: een of meerdere personen in je bedrijf worden toegekend aan een specifieke klant. Dit is de diepgaande klantrelatie die je kunt hebben en gaat meestal over een langere periode.
3. Zelfservice: zorgen dat klanten zichzelf kunnen helpen.
4. Geautomatiseerde service: geautomatiseerde processen die zorgen dat de klant geholpen wordt.
5. Community: een online community die kennis deelt en anderen op weg helpt kan ook een vorm van service zijn.
6. Co-creation: de gebruikers helpen om de relatie te versterken door mee te denken of mee te werken aan een product of dienst.

5. Inkomstenstroom

Een inkomstenstroom ontstaat als de waardepropositie succesvol aan de klant wordt geleverd.

De inkomstenstroom staat voor het geld dat een bedrijf verdient aan een klantsegment. Hierin is het belangrijk om te zorgen dat de inkomstenstroom nauw aansluit op de waarde die de klant ontvangt.

Er zijn behoorlijk wat verdienmodellen en prijsstrategieën die je kunt kiezen, maar dit zijn de meest voorkomende:

1. Uurloon: je krijgt betaald per uur.
2. Transactiemodel: je krijgt betaald per verkoop.
3. Abonnementenmodel: je krijgt op periodieke basis elke keer betaald.
4. Advertentiemodel: je verdient geld aan het verkopen van advertentieruimte.
5. Verhuurmodel: je verdient geld aan het verhuren van iets.
6. Verbruiksmodel: je verdient geld aan de hoeveelheid die een gebruiker verbruikt.
7. Bemiddelingsmodel: je verdient geld aan het doorverwijzen van gebruikers of het koppelen van vraag en aanbod.
8. Productiemodel: je produceert iets in opdracht van een partij.
9. Donatiemodel: je verdient geld aan donaties.
10. Freemium-model: je biedt eerst een gratis versie en verdient vervolgens geld aan de betaalde versie.

6. Kernmiddelen

De belangrijkste middelen die nodig zijn om het bedrijf draaiende te houden.

De middelen die je nodig hebt om je waardepropositie te creëren en leveren, een markt te bereiken, klantrelaties te onderhouden en geld te verdienen zijn je kernmiddelen. Deze middelen kunnen:

• Fysiek zijn
• Financieel zijn
• Intellectueel zijn
• Menselijk zijn
• Of gehuurd/gekocht worden van externe partners

7. Kernactiviteiten

De belangrijkste activiteiten waar het bedrijf zich mee bezighoudt.

De belangrijkste taken die een bedrijf doet om het business model te laten werken zijn kernactiviteiten. Kernactiviteiten kunnen uit 3 verschillende categorieën bestaan:

1. Productie: het designen maken en leveren van een product in bepaalde hoeveelheden, wordt vaak gebruikt door productiebedrijven.
2. Problemen oplossen: oplossingen voor specifieke klantproblemen, wordt vaak gebruikt door dienst gerelateerde bedrijven.
3. Platform/netwerk: netwerken, matchmakers, software en zelfs merken kunnen dienen als een platform. VISA is bijvoorbeeld een platform voor bedrijven, klanten en banken.

8. Belangrijkste partners

Partners die belangrijke activiteiten of middelen leveren.

Het netwerk aan leveranciers en partners die helpen je business model te realiseren zijn je belangrijkste partners.

Het is belangrijk om partners te hebben, omdat deze zorgen dat je bedrijf zijn business model kan optimaliseren, risico’s kan verminderen en je kunnen helpen om extra resources te krijgen.

Er zijn 4 type partnerschappen:

1. Strategisch partnerschap tussen niet-concurrenten.
2. Coopetition, strategisch partnerschap met een concurrent.
3. Joint venture om nieuwe business aan te trekken.
4. Koper-leverancier om betrouwbare voorraad aan te houden.

Er zijn drie type motivaties die je kunt hebben om een partnerschap aan te gaan:

1. Optimalisatie en economy of scale: een partnerschap om kosten te verminderen, omdat een bedrijf simpelweg niet alle resources zelf kan produceren.
2. Vermindering van risico en onzekerheid: risico verminderen in een markt waar veel concurrentie is.
3. Acquisitie van specifieke resources en activiteiten: meer mogelijkheden tot je trekken door samen te werken met verschillende bedrijven, dat kan gaan over kennis, licenties of toegang tot klanten.

9. Kostenstructuur

Verschillende onderdelen in het Business Model Canvas zullen voor kosten zorgen.

Alle kosten in een business model die nodig zijn om het bedrijf draaiende te houden vallen in de kostenstructuur.

Er zijn twee type kostenstructuren:

1. Cost-driven: business modellen die zich focussen op het verminderen van de kosten waar mogelijk. Vaak komt de cost-driven kostenstructuur in combinatie met een waardepropositie waar een bedrijf claimt de goedkoopste te zijn, hierbij kan er ook sprake zijn van veel automatisering en/of veel outsourcing.
2. Value-driven: deze bedrijven zijn minder bezorgd om de kosten en focussen op het creëren van waarde. Deze kostenstructuur wordt vaak gebruikt bij premium-waardeproposities en/of als er veel personalisatie bij komt kijken.

Een kostenstructuur heeft 4 verschillende eigenschappen:

1. Vaste kosten: kosten die altijd hetzelfde zijn, ongeacht het volume van de producten of diensten.
2. Variabele kosten: kosten die samenhangen met het volume waarin producten of diensten geleverd worden.
3. Economies of scale: voordelen qua kosten die een bedrijf krijgt als het meer volume produceert of afneemt.
4. Economies of scope:  kostenvoordelen die een bedrijf krijgt doordat het een grote scope aan activiteiten heeft. Denk bijvoorbeeld aan het bieden van meerdere producten, omdat je de marketing- of distributiekanalen al hebt staan.

Business Model Canvas voorbeelden

Hoe manage je het Business Model Canvas

Download eerst het Business Model Canvas:

Business Model Canvas innovatie

Innoveren in je Business Model Canvas kan op de volgende manieren:

• Onbeantwoorde vraag in een markt: vind een markt waarin je nog een onbeantwoorde vraag kunt vervullen.
• Breng iets nieuws naar de markt: breng een nieuwe technologie, product of service naar de markt of maak gebruik van bestaand intellectueel eigendom.
• Verbeter de markt: verbeter of disrupt een bestaande markt.
• Creëer een markt: creëer een nieuwe markt.

Hier komen verschillende uitdagingen bij kijken:

• Vinden van het juiste model.
• Testen van het model voordat er een lancering komt op grote schaal.
• De markt het nieuwe model te laten adopteren.
• Het model continu aanpassen naar aanleiding van feedback uit de markt.
• Omgaan met onzekerheid.

Hierin kun je onderscheid maken in:

	Explore	Exploit
Focus	Zoeken en doorbreken.	Efficiëntie en groei.
Zekerheid	Laag.	Hoog.
Financiële filosofie	Venture-capital style risk-taking, weinig winnaars.	Duidelijke inkomsten en dividenden.
Cultuur en processen	Iteratief experimenteren, snelheid omarmen, falen, leren en snel aanpassen.	Lineaire executie, planning, voorspelbaarheid en zo min mogelijk falen.
Mensen en skills	Explorers zijn goed in het herkennen van patronen en het navigeren tussen de big picture en details.	Managers die sterk zijn in het organiseren en plannen kunnen efficiënte processen opstellen om op tijd en binnen het budget te presteren.

In het exploit onderdeel is het grootste risico dat je niet op tijd innoveert en bij het explore onderdeel is onzekerheid het grootste risico.

Daarnaast is het belangrijk om de juiste cultuur na te streven, denk hierbij bijvoorbeeld aan ‘The Culture Map’.

En nu jij…

Nu ben ik benieuwd, hoe ver ben jij met je onderneming?

Ben jij op het punt om het Business Model Canvas (BMC) te innoveren of moet je je eerste BMC nog opstellen?

Laat het weten in een reactie.

P.S. mocht je extra hulp willen laat het me dan weten via [email protected]

Veelgestelde vragen